De afgelopen weken ligt Facebook flink onder vuur. De gegevens van 70 miljoen accounts zijn misbruikt door een bedrijf dat gegevens verzamelde via een spel. Ook wordt er nog steeds onderzoek gedaan naar de beïnvloeding van de Amerikaanse verkiezingen door middel van advertenties op Facebook. Aan alle kanten wordt er aan het bedrijf getrokken, goed om dus eens kritisch te kijken naar wat partijen als Facebook nou eigenlijk doen met jouw gegevens.
Facebook advertenties
Laten we beginnen met een korte achtergrond. Voor bedrijven is het op Facebook mogelijk om gericht advertenties te tonen aan bezoekers met bepaalde interesses. Als bedrijf is dit erg fijn: je bent er zo van verzekerd dat jouw advertentie alleen terecht komt bij de mensen die ook interesse hebben in jouw branche of type product. En terwijl je bij traditionele media alleen een advertentie kan plaatsen en vervolgens maar moet “hopen op het beste” , kun je hier daadwerkelijk zien hoeveel mensen jouw advertentie hebben bekeken, hoe vaak ze zijn doorgeklikt naar jouw website en zelfs of ze het product uit de advertentie hebben gekocht. (Ik schreef hier al eerder een blog over: moet ik online adverteren met mijn bedrijf?)
Kortom: Een hele goede en meetbare manier van adverteren. Voor bedrijven is het, wanneer je weet wat je doet, een waar walhalla. En hoewel veel gebruikers een beetje bang worden als ze dit te weten komen, beseffen ze zich vaak niet dat deze manier van adverteren Facebook een stuk gebruiksvriendelijker maakt. Waarom? Jij krijgt nu advertenties te zien van zaken die waarschijnlijk op enig gebied in je interesseveld liggen. Stel je voor dat je als vrouw de hele dag viagra advertenties krijgt te zien, of als man advertenties voor make-up (om maar even in cliche’s te spreken). Door advertenties aan te laten sluiten op het interesseveld van gebruikers, ervaar jij als gebruiker de advertenties als minder storend (uitzonderingen daargelaten natuurlijk!) en zul je Facebook met plezier blijven gebruiken. En dat is natuurlijk wel weer in het belang van Facebook.
Getrouwd, verloofd, gescheiden, kind gekregen
Facebook heeft steeds meer leuke mogelijkheden geïntroduceerd in de afgelopen jaren. Zo kun je aangeven of je verloofd bent, met wie je een relatie hebt, of je een kind hebt, waar je hebt gestudeerd (opleidingsniveau), waar je werkt, wie je familie is en waar je op vrijdagavond je biertje drinkt. Ongemerkt geef je hiermee een enorme schat aan data prijs aan Facebook. En hier wordt het een grijs gebied. Deze gegevens kunnen allemaal worden gebruikt door adverteerders. Alles met het doel om jou advertenties te laten zien die bij jouw levensfase, stijl of overtuigingen passen.
In Amerika zijn de opties zelfs nog uitgebreider, en kunnen adverteerders zelfs adverteren op inkomensniveau en uitgavenpatronen. Dat kan in Nederland niet, maar Facebook weet bijvoorbeeld wel precies welke leeftijd jouw kinderen zijn. En aan wie ze dus die pamper advertenties kunnen laten zien.
Spelletjes
Een aparte categorie is weggelegd voor de vele spelletjes apps die er in omloop zijn. Denk aan spelletjes als “wat is jouw echte leeftijd”, ” hoe zou je eruit zien als man”, “met welke celebrity zal je trouwen”, en meer van dit soort vragen en quizzen. Deze apps vragen toegang tot je profiel en krijgen daarmee direct heel gericht informatie over jou als persoon. En die data is dan van hen, in plaats van dat facebook er tussen zit en de boel anonimiseert. En dat is waar nu ook veel ophef om is. De partijen die achter dit soort toepsassingen zit kunnen van alles doen met deze gegevens (zie ook dit blog over wat frauduleuze partijen doen op Facebook) . In Amerika gebruikte een partij deze gegevens om psychologische profielen te maken van mensen (op basis van gegevens uit hun profiel en wat zij invulden op de test) en liet daar weer advertenties op aansluiten. En dat gaat natuurlijk erg ver.
Gemak versus privacy
En nu? hoor ik je denken…. Uiteindelijk komt het er dus allemaal op neer wat wij willen: willen we gebruiksgemak, een fijne ervaring op Facebook zonder enorm ongepaste advertenties, of willen we onze privacy waarborgen? We kunnen namelijk wel heel hard roepen dat we niet willen dat facebook dit soort dingen doet en gegevens over ons verzamelt, maar aan de andere kant willen we eigenlijk ook alles gratis, toch? Want we gaan echt niet betalen voor het gebruik van een social mediaplatform! In zeker zin werken we dit soort zaken dus zelf in de hand: een bedrijf moet geld verdienen. En gratis een dienst aanbieden is dus zeker niet gratis.
Een mooi filmpje dat hier op inhaakt is van Adam Conover. In zijn serie “Adam ruins everything” gaat hij in op allerlei cliche’s, gebruiken en gewoontes en zoekt hij uit waar dit eigenlijk vandaan komt. En hij “verpest” daarmee eigenlijk veel dingen. Zo ook Facebook. Dit filmpje stamt uit 2016, maar is nog steeds actueel, en laat heel goed zien wat er nu eigenlijk gebeurt met jouw data op Facebook. Kijk en huiver! 😉